4857 sk'nun 1.maddesinde "Bu Kanun, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır" denilmiş 4.maddesinde de "Aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz" denilerek aşağıda "507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde" üç kişinin çalıştığı işyerleri sayılmıştır. Buna göre yine işyerinin bildiriminin aynı kanunun 3.maddesinde 1 ay içerisinde yapılması gerektiği belirtierek İşyerini bildirme yükümlülüğüne aykırılık başlıklı 98.maddesinde ise "Bu Kanunun 3 üncü maddesindeki işyeri bildirme yükümlülüğüne aykırı davranan işveren veya işveren vekiline çalıştırılan her işçi için elli milyon lira (son hali kişi başı 112 tl) para cezası verilir. Bu para cezasının kesinleşmesinden sonra bildirim yükümlülüğüne aykırılığın sürmesi halinde takip eden her ay için aynı miktar ceza uygulanır." denilerek bildirim yapılmaması halinde uygulacak cezai müeyyide belirtilmiştir. Yine kıdem ve ihabar tazminatları bu kanunla atıf yapılan 1475 sayılı iş kanunu ile düzenlenmiştir. 507 sayılı kanunda ise işyerinin bildirimi ve uygulanacak cezalardan bahsedilmemektedir. Dolayısıyla işyeri bildirimi ve cezaları kıdem ve ihbar tazminatları 1475 ve 4857 sk'larda düzenlendiğine göre 507 sk'na uygun 3 kişiye kadar çalışılan yerlerde kanunun 1.ve 4.maddesinde yazıldığı üzere bu kanunun hükümleri uygulanmayacaktır. Anlaşıldığı üzere bu işyerlerinin bölge müdürlüklerine bildirim zorunlulukları bulunmamakla birlikte yanında çalıştırdıkları kimselere kıdem ve ihbar tazminatı da ödeme mecburiyetleri yoktur. Ancak 506 sayılı eski s.s.k. ile yeni 5510 sayılı s.g.k. hangi kanuna tabi çalışıyor olursa olsun ayırım gözetmeksizin tüm çalışanların (istisnalar hariç) sigortalı olması gerektiğini hüküm altına almıştır. Yani bir işyerinin 5510 sayılı kanuna tabi olması onun 4857 sk'na tabi olmasını gerektirmez. 507 sk'na yahut diğer kanunlara tabi olarak sgk'dan işyeri dosyasının açtırılmış olması bölge müdürlüklerine bildirim zorunluluğunu gerektirmez. Yine iş kazasının 2 iş günü içerisinde çalışma bakanlığına bildirilmesi zorunluluğu 4857 sk'na tabi işyerleri için geçerlidir. Bu kanuna tabi olmayan işyerlerinin böyle bir zorunluluğu yoktur. Bu zorunluluğu bulunmayan işyerleri bildirimlerini sgk'ya ve yerel kolluk birimlerine yapacaklardır. Bölge çalışma bakanlığının eşleşme hakkında yazan bilgi notu ise dikkatlice okunacak olursa ; 1. İşveren işyeri tescili için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine işyeri bildirgesi vermeyecektir. İşverenin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına vermiş olduğu işyeri bildirgesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili Bölge Müdürlüğüne de verilmiş sayılacaktır" Eşleşmesi olmayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanlığı veritabanına işçi giriş/çıkış işlemleri yapılamayacak, İşkolu İstatistikleri sağlıklı bir şekilde alınamayacaktır." diye yazmaktadır. Bu yazıda eşleşme tarihinden sonra b.ç.m'lere işyeri bildiriminin kalktığı açıkça yazmaktadır. Sgk'na verilen bildirimlerin b.ç.m.'lere verilmiş sayılacağı bçm numarasının da sgk tarafından verilmiş olacağı çok açıktır. Dolayısıyla bçm'lere bildirim kalkmış olacağına göre bu numaraların eski firmalara verilmesine sgk aracı olacaktır. İşçi giriş çıkışlarının yapılaması ise bçm numarası eşleşmesi olmaması halinde sgk'ya değil Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanlığı veritabanına yapılamayacak sağlıklı bir istatistik alınamayacaktır. Bu yazının hiç bir yerinde sgk'ya işçi giriş çıkışı yapılmayacağından bahsedilmemektedir. Zaten bunun aksini düşünmek mümkün değildir. Ve yine e-bildirge sisteminde bölge çalışma numaranız "var ise giriniz" denilmektedir. Bu ise bunun zorunlu olmadığının ifadesidir. İşkura bildirim zorunluluğuna gelince işkur kanunu da (istisnalar hariç) tüm çalışanları kendisine bağlamıştır. İstenildiği halinde işkura bilgi verilmesi mecburidir.İşten ayrılma bildirimlerinin ise sgk'ya yapılması halinde işkura da yapılmış sayılacağından bu bildirimzorunluluğu otomatik olarak kalkmıştır. İşgücü çizelgelerinin verilmesi için ise işkura kayıt olamaya devam edilecektir.
15.07.2009 İstanbul
Hikmet Birden
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir |
